Ο Βίνφριντ Βολφ καταδεικνύει τον δημαγωγικό τρόπο με τον οποίο λειτουργούν το ΔΝΤ, η Ε.Ε. με την ΕΚΤ και η γερμανική κυβέρνηση, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του ΦΠΑ αναφερόμενος σε πέντε πτυχές του ζητήματος

Πέρα από τις απαιτήσεις για «μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος» στην Ελλάδα, τις τελευταίες εβδομάδες έπαιξε σημαντικό ρόλο και η απαίτηση για «απλοποίηση του ΦΠΑ». Και στις δύο περιπτώσεις παρατηρείται η γνωστή διπλή απόκρυψη. Αφ’ ενός οι πραγματικοί πολιτικοί φορείς -Λαγκάρντ, Ντράγκι και Μέρκελ-Σόιμπλε- δρουν παρασκηνιακά, στέλνοντας στο μέτωπο τις λεγόμενες τεχνικές ομάδες. Στο πλαίσιο αυτό λειτουργούν και οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης. Αφ’ ετέρου διαδίδεται η εικόνα ότι στόχος είναι η «διαφάνεια» και ότι πρόκειται για σημαντικές, αντικειμενικά απαραίτητες «μεταρρυθμίσεις».

Πρόκειται για κραυγαλέο ψέμα. Μιλάμε για πολιτική κίνηση, για λεηλασία. Εδώ λαμβάνει χώρα άλλη μία αναίσχυντη επίθεση σε ό,τι έχει μείνει από την εσωτερική αγορά της Ελλάδας και στην υπόληψη της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Η εφαρμογή της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού και της απλούστευσης του ΦΠΑ θα στερήσει αρχικά από την εσωτερική αγορά ζήτηση ύψους περίπου 4 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Η οικονομική δύναμη της χώρας υπό τέτοιες συνθήκες θα συνεχίσει να επιδεινώνεται, ενώ θα αυξηθεί ο δείκτης χρέους. Ταυτόχρονα θα επιταχυνθεί η διαδικασία φτωχοποίησης της χώρας, αφού εκατομμύρια άνθρωποι θα κερδίζουν όλο και λιγότερα και θα πληρώνουν όλο και περισσότερα για τα προς το ζην (ή θα μπορούν να αποκτούν ακόμα λιγότερα αγαθά με το πραγματικό τους εισόδημα).

Στη συνέχεια θα αποπειραθώ να καταδείξω τον δημαγωγικό τρόπο με τον οποίο λειτουργούν το ΔΝΤ, η Ε.Ε. με την ΕΚΤ και η γερμανική κυβέρνηση, χρησιμοποιώντας το παράδειγμα του ΦΠΑ. Πιο συγκεκριμένα θα αναφερθώ σε πέντε πτυχές του ζητήματος.

Το χάος του ΦΠΑ

Δεν υπάρχει άλλος τομέας στην Ε.Ε. όπου να επικρατεί μεγαλύτερο χάος από ό,τι στον τομέα του ΦΠΑ. Η ίδια η Ε.Ε. δημοσιεύει κάθε χρόνο ένα ενημερωτικό φυλλάδιο, το οποίο στην πιο επίκαιρη εκδοχή του αποτελείται από 28 σελίδες και περιγράφει σε πολλούς πίνακες με πάνω από 60 υποσημειώσεις, κυριολεκτικά εκατοντάδες διαφορετικούς φορολογικούς συντελεστές με ακόμα περισσότερες εξαιρέσεις και ειδικές ρυθμίσεις. Ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι στη Μεγάλη Βρετανία, για παράδειγμα, ο φορολογικός συντελεστής για την έκδοση χαρτονομίσματος είναι μηδενικός, πράγμα που ταιριάζει στο προφίλ της χώρας ως κατ’ εξοχήν οικονομικού παραδείσου. Από την πλευρά της Ε.Ε. δεν έχει υπάρξει ποτέ σοβαρή προσπάθεια προς την κατεύθυνση ενιαίου φόρου κύκλου εργασιών και ΦΠΑ. Είναι παράλογο, λοιπόν, να ζητά κανείς ειδικά από την Ελλάδα και ειδικά τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή «απλούστευση» των φόρων αυτών.

Ο ΦΠΑ ΕΝΙΣΧΥΕΙ ΤΗΝ ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ: Ενας φόρος κατανάλωσης, δηλαδή ένας ενιαίος φόρος για όλα τα αγαθά και τις υπηρεσίες, ενισχύει στην ουσία την υπάρχουσα ανισότητα. Σε απόλυτους όρους θίγει τους φτωχούς με τον ίδιο τρόπο που θίγει και τους πλούσιους, δηλαδή σε σχετικούς όρους πολύ περισσότερο. Συνεπώς, ο υψηλός ΦΠΑ ενισχύει την ανισότητα. Οποιος επιδιώκει την αύξηση του φόρου αυτού εν μέσω κρίσης, και πιο συγκεκριμένα εν μέσω της ελληνικής κρίσης, επιτυγχάνει με βίαιο τρόπο τη φτωχοποίηση της πλειονότητας και ωφελεί τους πλούσιους και τους πολύ πλούσιους. Ιδιαίτερα κακόβουλη είναι η απαίτηση των ΔΝΤ, Ε.Ε./ΕΚΤ και γερμανικής κυβέρνησης να επιβάλουν μειωμένο ΦΠΑ 13% μόνο στα βασικά μέσα διατροφής και 23%, δηλαδή τον πιο υψηλό συντελεστή, στα υπόλοιπα τρόφιμα. Κάτι τέτοιο θα αύξανε άμεσα την πείνα στη χώρα. Σύμφωνα με τον πίνακα που παραθέτουμε, στην πλούσια Γερμανία όλα τα τρόφιμα φορολογούνται με ΦΠΑ μόνο 7%, δηλαδή μόνο το ένα τρίτο σε σχέση με τον ΦΠΑ που πρόκειται να επιβληθεί στην Ελλάδα σε όλα τα τρόφιμα που δεν θεωρούνται βασικά είδη διατροφής.

ΜΕΓΑΛΟ ΧΑΣΜΑ: Στην ευρωζώνη υπάρχει ήδη μεγάλο χάσμα στον φόρο αυτό. Ειδικά οι δύο πλουσιότερες χώρες, η Γερμανία και το Λουξεμβούργο, έχουν σχετικά χαμηλούς συντελεστές. Στις φτωχότερες χώρες σημειώνονται κατά κανόνα ξεκάθαρα υψηλότεροι συντελεστές, με πρωταγωνιστές την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και την Ελλάδα, δηλαδή τις χώρες εκείνες που πλήττονται από την τρόικα. Στον πίνακα με τις πρώτες γραμμές στη στήλη με το γράφημα βλέπουμε ότι στις χώρες της περιφέρειας υπήρχαν τα τελευταία χρόνια μαζικές αυξήσεις του ΦΠΑ. Στην Ελλάδα π.χ. το 2005 ο κανονικός συντελεστής ήταν 19% (και οι μειωμένοι 9% και 4,5%). Σήμερα ο κανονικός συντελεστής είναι 23% (και οι μειωμένοι 13% και 6,5%).

ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΔΑΝΕΙΣΤΩΝ: Σε γενικές γραμμές αποτελεί σκάνδαλο το γεγονός ότι οι δανειστές θέλουν να υπαγορεύσουν μέχρι και την τελευταία λεπτομέρεια στην τροποποίηση του φορολογικού συστήματος ενός κράτους κατειλημμένου από την τρόικα. Θέλουν να ελέγξουν τους συγκεκριμένους τομείς, στους οποίους θα επιβληθεί αύξηση του ΦΠΑ. Αυτή η διαδικασία είναι και πάλι ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική. Μία από τις απαιτήσεις των δανειστών είναι η εξής: να «ενοποιηθεί» και να φτάσει στο 23% ο ΦΠΑ στον τομέα της εστίασης και τον ξενοδοχειακό τομέα, αγγίζοντας έτσι το διπλάσιο, σε σχέση με ό,τι καταβάλλουν στα δημόσια ταμεία άλλες τουριστικές χώρες, όπως η Πορτογαλία, η Ισπανία και η Ιταλία. (Δεν είναι να απορεί κανείς για την ένθερμη συμμετοχή των κυβερνήσεων της Λισαβόνας, της Μαδρίτης και της Ρώμης στην επίρριψη κατηγοριών εναντίον της Ελλάδας.) Ο ελληνικός φορολογικός συντελεστής στον ξενοδοχειακό τομέα θα είναι όμως τριπλάσιος και σε σχέση με τον γερμανικό (βλ. πίνακα). Η πρώτη κυβέρνηση της καγκελαρίου Ανγκελα Μέρκελ με συμμετοχή του κόμματος των Φιλελεύθερων (FDP) ήταν εκείνη που το 2009 μείωσε τον ΦΠΑ στον ξενοδοχειακό τομέα από το 19% στο 7%, πράγμα που χαιρετίστηκε από όλα τα γερμανικά μέσα ως «φορολογικό δώρο για τον ξενοδοχειακό τομέα» και προκάλεσε ένα μεγάλο ευχαριστώ από την πλευρά των πελατών των ξενοδοχείων προς τους φιλελεύθερους (πηγή: Wirtschaftswoche, 19.01.2010). Αυτά ως προς τις «πελατειακές σχέσεις»!

ΦΠΑ ΚΑΙ ΝΗΣΙΑ: Σύμφωνα με τους δανειστές, δεν υπάρχει λόγος για τους χαμηλότερους συντελεστές στα περισσότερα ελληνικά νησιά. Και εδώ θα πρέπει να επιβληθεί «ενοποίηση». Γεγονός είναι το εξής: Είναι πολύ λογικό να υπάρχει φορολογική ελάφρυνση στα νησιά, για να ισοσταθμιστεί το σαφώς υψηλότερο κόστος μεταφοράς ατόμων και αγαθών, συχνά και το κόστος μεταφοράς νερού, αλλά και ενεργειακής προμήθειας. Η απαίτηση άρσης του χαμηλότερου συντελεστή ΦΠΑ στα ελληνικά νησιά είναι πραγματικά αυθάδης, αφού όπου υπάρχουν παρόμοιες «νησιωτικές δομές» στην ευρωζώνη, υπάρχουν και σαφώς χαμηλότεροι συντελεστές. Αυτό ισχύει για την Κορσική και τα υπερπόντια εδάφη της Γαλλίας και για τα πορτογαλικά νησιά Αζόρες και Μαδέιρα. Ιδιαίτερα ακραία είναι η περίπτωση των Κανάριων Νήσων, που ανήκουν στην Ισπανία. Το φυλλάδιο της Ε.Ε. για τους φορολογικούς συντελεστές αναφέρει τα εξής: «Για τις Κανάριες Νήσους και τη Θέουτα και τη Μελίγια δεν ισχύει το καθεστώς ΦΠΑ που ισχύει για την ηπειρωτική χώρα». Ο ισπανικός τουριστικός τομέας στην περιοχή επωφελείται έντονα από τη φορολογική εξαίρεση που προκύπτει από τα παραπάνω.

ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: Οι απαιτήσεις σχετικά με τον ελληνικό ΦΠΑ ανήκουν στις επιταγές που θέλουν να επιβάλουν οι θεσμοί στη χώρα και θα έχουν συνέπεια την όξυνση της λιτότητας, που επιβάλλεται από το 2010, την επιδείνωση της κρίσης και την αύξηση της φτώχειας. Οι απαιτήσεις αυτές υποδεικνύονται από συμφέροντα. Στόχος είναι να ασκηθεί πλήγμα στον τουριστικό τομέα, δηλαδή τον σημαντικότερο τομέα, από τον οποίο η Ελλάδα θα μπορούσε να εισπράξει χρήματα, προερχόμενα από άλλα κράτη της Ε.Ε. και γενικά από χώρες του εξωτερικού και να καλύψει έτσι εν μέρει τα ελλείμματα. Ταυτόχρονα, από τις απαιτήσεις αυτές επωφελούνται και άλλες χώρες με μεγάλο τουριστικό τομέα.

* Πολιτικός επιστήμονας και συγγραφέας. Υπήρξε επί οκτώ χρόνια βουλευτής του γερμανικού Κόμματος της Αριστεράς

http://www.efsyn.gr/arthro/stin-ellada-prepei-na-aploysteythei-o-fpa